OHSAS 18001 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

OHSAS 18001 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ

 

 

 

İSİG günümüzde bir yönetim sistemi olarak ele alınmaktadır. Bu kapsamda İSİG işletme genel yönetim sisteminin bir parçası olmalıdır. Bu amaçla Dünyada uygulanan standartlardan biri OHSAS (Occupational Health and Safety Assessment Series) 18001’dir.

 OHSAS 18001 İSİG Yönetim Sistemi politika oluşturma, organizasyon yapısı, risk analizi,  performans ölçümü, denetleme, periyodik durum değerlendirme alt başlıklarından oluşmaktadır.

 Bu kapsamda işletmelerin İSİG politikalarını oluşturmaları,  işletme içinde risk analizi (durum saptama) yapmaları, bu kapsamda organizasyon yapısını gözden geçirmeleri, her düzeyde çalışanların ihtiyaçlarını (sorumluluk, yetki, eğitim vb.) saptamaları, işletme İSİG planını oluşturmaları; bu plan dahilinde hedefleri, stratejileri, performans ölçüm kriterlerini be

lirlemeleri gerekmektedir. Uygulamaları takiben periyodik durum değerlendirmelerle hedefler, ulaşma durumu, karşılaşılan darboğazlar ve ihtiyaçlar tanımlanmalıdır.

 İSİG Yönetim Sistemi yaşayan bir süreçtir. Sürekli iyileştirmeyi, her düzeydeki çalışanların tam katılımını amaçlamaktadır.

İş sağlığı ve güvenliği kavramı yönetim sisteminin bir parçası olmalıdır. Uzun vadede düşünüldüğünde bu yaklaşım işletmede çalışanların sağlığını dolayısı ile verimliliği ve üretimi de arttıran bir faktördür.

 Bu nedenle, tüm yöneticilerin çalışanlarını ve işi etkileyen sağlık ve güvenlik risklerini analiz etmek; riskleri kontrol altına almak üzere sistematik, sürekliliği sağlanmış bir “Yönetim Programı” uygulaması gerekmektedir.

 Günümüzde, yukarıdaki yaklaşımlardan hareketle, kalite ve çevre ile ilgili standartları takiben İş sağlığı ve güvenliği (İSİG) ile ilgili bir standart da geliştirilmiştir. Bu OHSAS 18001  (Occupational Health and Safety Assessment Series)’dir.

 İSİG Yönetim Sistemi ile;

* Çalışanların ve diğerlerinin maruz kaldıkları riskleri minimize etmek;

* İşin performansını arttırmak;

* Diğer işletmeler ya da müşterilere karşı duyarlı, sorumlu bir imaj yaratmak amaçlanmaktadır.

 İSİG YÖNETİM SİSTEMİ ELEMANLARI :

 Bu standart İSİG’ni yönetim sisteminin bir parçası olarak ele almakta ve bu çerçevede aşağıdaki basamaklardan oluşmaktadır;

·          Politika

·           Planlama

·           Uygulama ve İşletim

·           Kontrol ve Düzeltici Faaliyetler

·           Yönetimin Gözden Geçirilmesi

POLİTİKA :

İşletmelerin öncelikle bir İSİG Politikası olması gerekmektedir.

PLANLAMA :

Tehlikenin Saptanması, Risklerin Belirlenmesi ve Risk Kontrolü İçin Planlama :

Bu planlama rutin olan ve olmayan tüm faaliyetleri, tüm personeli (taşeron ve ziyaretçiler dahil) kapsamalıdır. Tehlikelerin belirlenmesi, risk değerlendirilmesi ve risk kontrol süreçleri dokümante edilmelidir.

 Yasal  ve Diğer Şartlar :

Kuruluş uygulanacak hukuki ve diğer İSİG şartlarını belirlemeli, bu bilgileri güncelleştirmeli, çalışanları ve diğer ilgili tarafları bilgilendirmelidir.

 Hedefler :

İşletme mümkün olan her düzeyde dokümante edilmiş İSİG hedeflerini belirlemeli, hayata geçirmeli ve sürekliliğini sağlamalıdır.

Hedefler oluşturulurken yasal şartlar, İSİG tehlike ve riskleri, teknolojik olanaklar, finansal ve işletimsel gereksinimler dikkate alınmalıdır. Hedefler İSİG politikası ile uyumlu olmalıdır.

UYGULAMA VE İŞLETME :

Yapısal Ağ ve Sorumluluklar :

Politikanın uygulanması ve etkin bir İSİG yönetimi için bir organizasyon şunlara sahip olmalıdır ;

·          Yeterli İSİG bilgisine ulaşılması, kanuni yaptırımlar çerçevesinde güvenli aktiviteler yapılması için beceri ve kabiliyet,

·           Yönetim yapısı içinde sorumlulukların dağılımının tanımlanması ve gerçekleştirilmesi

·           Kişilerin sorumluluklarını yerine getirebilmeye yönelik gerekli yetki ile donatılması,

·           Organizasyon yapısına ve büyüklüğüne uygun gerekli kaynakların sağlanması,

·          Organizasyonun tüm seviyelerinde ihtiyaçların tanımlanması ve gerekli eğitimlerin organize edilmesi,

·          İSİG bilgisinin etkin şekilde ve uygun yerde paylaşılmasına, iletişim sağlanmasına yönelik organizasyon yapılması,

·           Uzmanlardan öneri ve hizmet almaya yönelik organizasyon yapılması,

·           Çalışanların katılımının sağlanmasına yönelik organizasyonlar yapılması,

 İşletmedeki bütün birimlerde çalışan yetkililer;

·           Birimlerinde çalışan bütün insanların sağlığından ve güvenliğinden sorumlu olmalı,

·        Birimlerindeki ortamlardan, sağlık ve güvenlik yönünden etkilenenlerin sorumluluğunun da kendilerine ait olacağını bilmeli,

·        Alacakları kararların İSİG Yönetim sistemi performansını etkileyecek düzeyde olduğunun bilincinde olmalıdırlar.

 Üst yönetim, yönetim temsilcisi, organizasyonun diğer yönetim kademelerinin görev ve sorumlulukları tanımlanmalı ve dokümante edilmelidir.

 Eğitim, Bilinçlendirme ve Yeterlilik :

İhtiyaç olan İSİG bilinci tanımlanmalıdır. Bu kapsamda gerekli olan eğitimler zamanında ve sistematik olarak düzenlenmelidir. Kişilerin gerekli bilgileri ve bilinci kazandıklarının ve bunları sürdürdüklerinin değerlendirmesi yapılmalıdır. Eğitimler kayıt altına alınmalıdır.

 Bu eğitimler;

·           Bireysel rol ve sorumlulukların tanımlanma eğitimleri,

·           İSİG düzenlemeleri, tehlikeler, riskler ve uyarılar ile ilgili eğitimleri,

·           Prosedürlerin anlaşılması eğitimleri,

·           Yöneticilere yönelik sorumluluklar eğitimleri,Taşeron, ziyaretçiler için bilinçlendirne ve bilgi verme eğitimlerini kapsamalıdır.

Danışma ve İletişim :

İşletme çalışanlarına ve ilgili diğer taraflara danışarak ve uygun İSİG bilgilerinin iletişimini sağlayarak yaptığı düzenlemeleri dokümante etmeli ve geliştirmelidir. Bu düzenlemeler çalışanları da kapsamalıdır.

 Politikanın ve hedeflerin gözden geçirilmesi, tehlike tanımlamaları, prosedürlerin hazırlanma ve değerlendirilmesi, risk kontrol ve risk değerlendirmelerin gözden geçirilmesi aşamalarında çalışanlara da danışılmalıdır.

 İSİG'ni etkileyen değişiklikler, yeni teknoloji, ekipman, prosedür ve çalışma yöntemleri vb. konularda çalışanlara da danışılmalıdır.

 Dokümantasyon : 

 Bunlar İSİG'ni destekleyen İSİG el kitabı, prosedürler, iş talimatları, formlar  vb. dir.

 Doküman ve Veri Kontrolü :

Dokümanların belirlenmesi, onaylanması, yayınlanması ve yürürlükten kaldırılması başlıklarını kapsamalıdır. Bu amaçla; dokümanların bulundukları yeri, periyodik olarak gözden geçirildiklerini, ilgili yerlerde son revizyonlarının yer aldıklarını, yürürlükten kalkanların da ilgili tüm yerlerden kaldırıldığını yada istenmeyen kullanıma kapalı olduğunu tanımlayan prosedür hazırlanmalıdır.

 Acil Durum Hazırlıkları :

Potansiyel acil durum ve olayları ve bu durumda yapılacakları tanımlayan, bunlardan kaynaklanacak hastalık veya yaralanmaları önleme veya azaltmaya yönelik plan ve prosedürler oluşturulmalı, uygulamaya sokulmalı ve süreklilikleri sağlanmalıdır.

 Acil durum planları hazırlanmalıdır. Bu planlarda;

·                Potansiyel kaza ve acil durumlar.

·                Görev alacak kişiler,

·                Tüm personelin yapacakları (taşeron ve ziyaretçiler dahil),

·                Tehlikeden uzaklaşma prosedürleri,

·               Organizasyon dışı kurumlarla iletişim yöntemleri,

·                Yasal kuruluşlarla ve toplumla iletişim yöntemleri, tanımlanmalıdır.

 İhtiyaç duyulacak ekipmanlar belirlenmeli ve sağlanmalıdır. Tatbikatlarla mevcut plan değerlendirilmeli ve güncelleştirilmelidir.

KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYETLER :

Performans Ölçümü ve İzleme :

Hangi politika ve amaçların gerçekleştirilebildiğini gösterir. Yetersizlikler görüldüğü zaman, sebepleri kökten tespit edilmeli ve düzeltilmesi için gereken düzenlemeler yapılmalıdır.

 ·              İşletmenin ihtiyaçlarına uygun nicelik ve nitelikte olmalıdır.

·              İSİG yönetim programına, ilgili hukuki yaptırımlara uyum derecesini izlemek üzere proaktif bir yaklaşım planlanmalıdır.

(Proaktif Performans Ölçümü: surveyans ve gözlemler ile; örneğin yapılacak işin güvenlik sistemleri, çalışma izinleri , gibi.)

·              Kazaları, sağlık bozukluklarını ve diğer İSİG olaylarını olay sonrasında izlemeye yönelik reaktif bir yaklaşım planlanmalıdır.

 (Reaktif Performans Ölçümü : Kazaları, kazaya ramak kalma durumları, hastalık-sağlık, diğer sağlık ve güvenlik performans olaylarının takibi gibi.)

·               İzleme ve ölçüm sonuçlarının veri kaydı yapılmalıdır. İzleme ve ölçüm için gerekli olan cihazların kalibrasyon ve bakım yöntemleri tanımlanmalıdır.

 Kayıtlar ve Kayıt Yönetimi :

Organizasyon, denetim, gözden geçirme sonuçlarına ilişkin kayıtlar tanımlanmalı, saklanması ve ortadan kaldırılması konularında prosedürler oluşturulmalıdır.

 İSİG kayıtlarının ortadan kaldırılmasında yetki, kayıtların gizliliği, kayıtların tutulmasındaki yasal ve diğer gereklilikler dikkate alınmalıdır.

 Denetim (Audıt) :

Yapılan planlamaların  İSİG yönetim sistemi için uygunluğu, gereğince uygulanıp uygulanmadığı, politika ve amaçlara cevap verme durumu değerlendirilmelidir.

Denetleme çok geniş olabilir veya seçilmiş bir alan veya konulara yönelik olabilir. Denetim sonuçları ve alınması gerekli düzeltici önlemler ilgili tüm kişilerle paylaşılmalı, bu kişiler bilgilendirilmelidir.

Denetleme şu soruları içermelidir;

·           Organizasyonun genel İSİG Yönetim Sistemi tanımlanan İSİG performans standartlarına ulaşma kapasitesine sahip mi?

·                İSİG Yönetim Sisteminin güçlü ve zayıf yönleri nelerdir ?

·                Organizasyon gerçekten hedeflediklerini yapıyor ve ulaşabiliyor mu ?

YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ :

İSİG yönetim sisteminin hedefleri ve politikayı gerçekleştirmek konusunda yeterliliği ve planlanan düzenlemelere uygunluğu konusunda sistematik olarak gözden geçirilmelidir. Bu kapsamda;

 ·                İSİG politikasına uygunluk,

·                İSİG hedeflerinin sürekli iyileştirme kapsamında revizyonu,

·                Tehlike bildirim sürecinin etkinliği,

·                Risk kontrol önlemlerinin etkinliği,

·                Kaynakların yeterliliği,

·                Etkin olmayan prosedürlerin belirlenmesi,

·              Beklenen teknolojik veya yasal değişikliklerin sistem üzerine etkilerini, değerlendirmelidir.

İRİS DANIŞMANLIK EĞİTİM